Ters Ozmoz(Reverse Osmosis) Nedir?
Reverse Osmosis – Ters Ozmoz olarak bilinen sistemler doğadaki Ozmoz kanununu baz alarak üretilmiş sistemlerdir. Ters Ozmoz sistemine giriş yapmadan önce kısaca Ozmoz kanununu açıklamak RO işleyişini anlamamıza yardımcı olacaktır.
Doğal bir olay olan ozmozda az yoğun ortamdaki sular herhangi bir pompa gücü gerektirmeden yarı geçirgen bir zarın içinden geçerek çok yoğun ortamdaki suya yönelir. İnsanlar ve diğer tüm canlılar ozmoz olayı sayesinde ihtiyacı olan suyu ve bu su içindeki gıdayı alarak yaşar ve hayatta kalırlar. Başka bir örnek ile daha anlaşılır hale getirelim; akşam yemeği için fasulye yapacağınızı düşünelim. Fasulyeyi ıslatırız ve bir süre o şekilde bırakırız. Belli bir süre geçtiğinde fasulyenin büyüdüğünü görürüz. Aslında olan şey suyun az yoğun ortamdan, yarı geçirgen bir zardan geçmek kaydıyla (fasulye kabuğu) çok yoğun ortama (fasulyeye) geçişidir.
Ters Ozmoz sistemleri de bu ozmoz olayının adı üstünde ‘ters’ yönünde işleyişidir. Bu sefer suyun yüksek yoğunluktaki ortamdan düşük yoğunluktaki ortama geçiş yapması amaçlanır. Böylece su, su moleküllerinden daha büyük molekülleri ve diğer katı maddeleri yarı geçirgen zarın diğer tarafında bırakarak arıtılmış olur.
Ters Ozmoz sistemi suyun içindeki en ufak parçacıkları tutan bir filtrasyon sistemidir. Bu sistemdeki membranlar su moleküllerinden büyük ve ağır moleküllerin geçişini engelleyen bariyer görevi görürler. RO sistemleri bilinen en hassas membran filtrasyon sistemleridir. Bu nedenle arıtılmak istenen su RO sistemine giriş yapmadan önce ön arıtma sistemlerinden geçmeli bundan sonra RO sistemine girişi yapılmalıdır. Ön filtrasyon yapılmadan direkt olarak RO sistemine verilen su sözü edilen hassas membranları çok çabuk tıkar ve yıpratır.
Ters Ozmoz sistemlerinin asıl amacı, standart su arıtma sistemlerinin (kum, karbon, yumuşatma vb.) yetersiz kaldığı, ileri düzey arıtım gerektiği veya tam istenilen değerlerde su üretemediği anlarda suyun içindeki istenmeyen tüm maddeleri, çözünmüş tuzları, ağır metalleri vs. sudan ayırmak ve saf su elde edilmesini sağlamaktır. İyi kalitede içme ve kullanım suyu üretimini amaçlayan Reverse Osmosis sistemleri büyük – küçük işletmelerden evlerimizdeki tezgah altlarına kadar yayılmış durumdalardır.
Ters Ozmoz sistemlerinde yüksek basınç pompaları kullanılır. Bunun sebebi yukarıda da belirttiğimiz gibi ozmoz olayını tersine çevirmektir. Pompanın basınçla ittiği su yarı geçirgen gözeneklere sahip olan membranlardan süzülür. Membranlarda kalan maddeler ise belli bir birikim gerçekleştikten sonra membranın üstünde kristalleşmeye ve bunun sonucunda da membranın gözeneklerini tıkamaya başlarlar. Bu nedenle membran temizliğini yapmak için antiskalant adı verilen kimyasal kullanılmalıdır.
Antiskalant membranların kirece bağlı tıkanmalarını yavaşlatmak için kullanılır. Ön filtrasyondan geçirilen suyun RO membranlarına girmeden önce kimyasal dozaj pompası yardımıyla dozlanan yardımcı kimyasaldır. Bu kimyasal uygun dozajda dozlanmazsa yarardan çok zarar getireceğinden uygun dozajın mutlaka alanında uzman bir kişi tarafından belirlenmesi gerekir. Bakteri oluşumu gerçekleşmiş veya tıkanmış membranları antiskalant ve türevleri gibi kimyasallar, asidik ve bazik temizleme ürünleri ile temizleyerek tekrar kullanıma hazır hale getirebilirsiniz. Ancak unutulmamalıdır ki her membranın bir ömrü vardır.
Reverse Osmosis sistemleri ülkemizde ve dünyada pek çok farklı alanda farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Siz de işletmenizde bu sisteme ihtiyaç olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçin. Alanında uzman kadromuz ile size yardımcı olalım.
Ters Ozmoz Sistemi Kurulumundan Önce Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
- Arıtılması istenen suyun analizi / kalitesi
- Günlük veya saatlik ihtiyaç duyulan su miktarı
- Elde edilen suyun hangi amaçla kullanılacağı
İdeal Bir Membran Nasıl Olmalıdır?
- Su geçirgenliği iyi olmalıdır.
- Asidik ve bazik kimyasal yıkamalarına bağlı olarak değişen pH değişimine dayanıklı olmalıdır.
- Maksimum 40° sıcaklığa sahip suları arıtabilmelidir.
- Su dışındaki iyonları maksimum derecede tutabilmelidir.
- Yüksek basınçta uzun süre çalışmaya dayanıklı olmalıdır.
Membranların Uzun Ömürlü Olması İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Koruyucu kartuşların doğru monte edildiğine emin olmalıyız.
- Cihaza gelen su kalitesinin membran tasarımına uygun olduğuna emin olmalıyız.
- Antiskalant dozajının tam ayarlandığına emin olmalıyız. Aksi taktirde fazla dozlanan antiskalant membranlarda tıkama yapar.
- Çoğu membran oksidanlara karşı dayanıklı değildir. Bu nedenle klor gibi oksidanların membrandan uzak tutulduğuna emin olmalıyız.
- Sudaki yabancı katı maddelerin membrandan uzun tutulduğuna emin olmalıyız. Bunun için RO sistemi öncesinde bir ön filtrasyon sistemi şarttır.
- Membranların içinde bakteri üremediğine emin olmalıyız. Bunun için asidik ve bazik temizleyiciler kullanabiliriz.
Ters Ozmoz Membranlarının Periyodik Yıkamasının Yapılması Gerektiği Nasıl Anlaşılır?
- Üretim suyunun iletkenliği arttığında
- Üretim suyunun debisi azaldığında
- Membran kademelerinde basınç kaybı yaşandığında
- Sistem 3 günden fazla hiç çalışmadan bekletildiğinde
- Kartuş kabının kapağı açılarak koku ve göz kontrolü sonucu değişiklik görüldüğünde
- Yukarıda belirtilen unsurlardan en az ikisi görüldüğünde membranların periyodik yıkama zamanının geldiği söylenebilir. Yukarıdaki unsurlardan hiçbiri görülmese dahi işletmelere 3-4 ayda bir periyodik bakım yapmaları önerilir.
Ters Ozmoz Sistemlerinin Kullanım Alanları
- İlaç
- Gıda
- Kozmetik
- Cam Sanayi
- Metal Sanayi
- Akaryakıt
- Kimya
- Boya
- Turizm
- İnşaat
- Enerji
- Otomotiv
- Tekstil ve Deri
- Makine Sanayi
- Isıtma – Soğutma
- Deniz – Kuyu – Nehir – Göl Suyu Arıtma
- İçme Suyu